Safe and sound protocol SSP, de Polyvagaal Theorie
SSP is oorspronkelijk ontworpen door Stephen Porges als een neurologische training voor het verlagen van overprikkeling. Uit onderzoek blijkt dat SSP een positieve werking heeft op mensen die door diverse oorzaken te maken hebben met een overprikkeld en alert zenuwstelsel. Ons gehoor en de manier waarop we kunnen luisteren is verbonden met de Nervus vagus. De Nervus vagus zorgt voor regulatie van het autonoomzenuwstelsel.
Het SSP programma traint de middenoor spiertjes die aan beide kanten van het trommelvlies zitten om de menselijke stem beter te laten doorklinken. Door het gehoor te richten op de menselijke stem train je het brein om irrelevante frequenties buiten de deur te houden. Je zou kunnen zeggen dat het oor opnieuw ingesteld raakt en dat het zenuwstelsel opnieuw ingesteld raakt.
Het is een waardevolle ontdekking dat hoe je luistert en wat je hoort invloed heeft op hoe het lichaam reageert. En dat het mogelijk is om het brein te trainen in kalmering van het zenuwstelsel en bouwen aan een betere basisontspanning, waardoor je meer helder kan denken en je verbonden voelt met jezelf en anderen.
Uit onderzoek blijkt:
-Een gunstige invloed op auditieve verwerking, zoals de vermindering van overgevoeligheid voor geluiden
-Verbetering van het stemgeluid en spraak en het gesprek kunnen aangaan
-Verbetering van het verwerken van informatie
-Verbetering van je emotie- en stemmingsregulering
-Vermindering van stress, spanning en angsten
-Verbetering van slaapkwaliteit
-Gunstige invloed op chronische pijn, depressie, moeite met focussen, vermoeidheid, hypersensitiviteit van je zintuigen
-Verbetering van de spijsverteringsklachten.
Het legt een goede basis voor diverse therapievormen.
Het muziekprogramma van SSP kwam op mijn pad toen ik me verdiepte in oplossingen voor mijn eigen Misofonie.
Dr. Stephen Porges (USA), psychiater en neurowetenschapper en heeft inmiddels meer dan 30 jaar lang wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de functies van het autonoom zenuwstelsel met name op het gebied van stress en veiligheid. Hij heeft het Safe and Sound Protocol ontwikkeld. Het is een luisterprogramma van 5 uur speciaal bewerkte muziek.
Hij beschrijft dat men zich in 3 autonome staten kan bevinden. De eerste is de ventrale staat waarin je open bent, je je veilig voelt, een rustige melodieuze stem hebt en ook met belangstelling en open kunt luisteren naar anderen. Je voelt je ontspannen, veilig en comfortabel. De tweede staat is de sympathische staat en is een overlevingsmechanisme van vechten en/of vluchten. Hier voel je je ongemakkelijk of geïrriteerd en als de spanning oploopt kun je paniek voelen of een bijvoorbeeld een woede-uitbarsting hebben of ongecontroleerd huilen. De derde staat is de dorsale staat en is het oudste overlevingsmechamisme dat meestal getypeerd wordt als bevriezen, de shutdown, waarin mensen afzijdig worden, bijna verdwijnen en dissociëren.
De muziek van SSP blijft uitsluitend tussen de frequenties die horen bij een veilige, menselijke stem in de ventrale staat. De luisteraar traint deze ontspannen staat van het zenuwstelsel zodat hij/zij uit de stand van vechten, vluchten of bevriezen komt.
Hoe werkt het?
De luistersessies worden in samenspraak gepland. We bespreken of je in vijf sessies van één uur of tien sessies van een half uur zal luisteren.
De sessies worden gevolgd onder begeleiding en hebben het meest succes als ze volledig beluisterd worden. De volledige instructies bespreken we vooraf aan de eerste luistersessie. Het is mogelijk het programma thuis te luisteren, maar de eerste sessie gebeurt altijd gezamelijk in mijn praktijk. Daarna bespreken we of thuis beluisteren een optie is. Voor mensen met misofonie combineer ik deze sessies met andere technieken vanaf het begin van het coachtraject. De kosten hiervoor bedragen € 200,00.
Vechten, Vluchten, Bevriezen én Verbinden..
De Polyvagaal theorie. Misschien heb je er wel eens van gehoord. Maar wat is dit precies? En waarom is kennis over de Polyvagaal theorie belangrijk als je last hebt van bijvoorbeeld terugkerende stress of spanning? Of van maar niet je passie en flow kunnen vinden? Of hoe verklaart de Polyvagaal theorie jouw automatische vertrouwen of juist wantrouwen bij mensen?
Meer begrip hiervan kan je helpen om op het moment dat je in een bepaalde reactie schiet (vechten, vluchten, bevriezen, geen contact meer kunnen maken, etc) deze te plaatsen, te herkennen als een automatische reactie van je autonome zenuwstelsel.
En doordat je dit herkent krijg je de mogelijkheid om weer terug te keren naar een andere staat. Een staat waarin je wel contact kunt maken, niet in de aanval of de verdediging of in de paniek schiet.
Autonome Zenuwstelsel
Het zenuwstelsel is een orgaansysteem in je lichaam. De functie van het zenuwstelsel is om prikkels van je omgeving en van je lichaam zelf waar te nemen en hierop te reageren. De belangrijkste organen van je zenuwstelsel zijn je zintuigen, je hersenen en je ruggenmerg.
Een deel van je zenuwstelsel is verbonden met je gedachten en je vrije wil. Dit heet je Animale Zenuwstelsel. Hiermee kun je zintuigen en spieren aansturen.
Een ander deel van je zenuwstelsel is als het ware automatisch. Dat heet het Autonome Zenuwstelsel. Dit deel van je zenuwstelsel regelt al die dingen die altijd doorgaan of waar je niet over na hoeft te denken.
Ademhalen
Een bijzondere functie, aangestuurd vanuit het Autonome Zenuwstelsel is ademhalen. Ademhalen gaat de hele dag door, hoef je niks voor te doen. Maar je kunt ook kiezen om je adem in te houden, te vertragen, dieper in te ademen, langer uit te ademen, etc. Dit is de reden waarom er ademcoaches zijn. Het is ook de reden waarom stresscoaches, meditatieleraren, etc ook werken met de ademhaling. Iets aan je ademhaling veranderen heeft direct invloed op allerlei functies die tot je Autonome Zenuwstelsel behoren. Een lange diepe uitademing vertraagt bijvoorbeeld je hartslag. (Een vertraagde ademhaling zorgt voor een gezondere hartslagvariatie en beïnvloedt de aanwezige hersengolffrequentie)
De Nervus Vagus en de Polyvagaal Theorie
De Nervus Vagus is de zenuw die enorme invloed heeft op de automatische manier om te vertragen, af te remmen en stil te vallen als systeem. Maar ook op de ruimte die je hebt om je te verbinden met anderen. Binnen het parasympathische zenuwstelsel is de Nervus Vagus de belangrijkste zenuwbundel.
Nuttige websites:
Meer informatie over het Safe and Sound Protocol (SSP) en de Polyvagaal theorie van Stephen Porges:
https://integratedlistening.com/ssp-safe-sound-protocol/
https://www.stephenporges.com/